Εξωσωματική Γονιμοποίηση

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η κύρια μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η ανακάλυψη και στη συνέχεια η ευρύτατη εφαρμογή της, έδωσαν λύση στα περισσότερα προβλήματα υπογονιμότητας. Η εξωσωματική γονιμοποίηση, όπως υποδηλώνει και το όνομά της, πρόκειται για την γονιμοποίηση εκτός του σώματος. Τα έμβρυα δηλαδή δημιουργούνται στο εργαστήριο από τη γονιμοποίηση των ωαρίων από τα σπερματοζωάρια, καλλιεργούνται σε ιδανικές συνθήκες και στη συνέχεια εμφυτεύονται στη μήτρα με σκοπό να ξεκινήσει εγκυμοσύνη.

Η όλη διαδικασία αποτελείται από τα εξής στάδια:
Α) Ορμονική διέγερση των ωοθηκών: χορηγούνται ενέσιμα σκευάσματα με σκοπό την ανάπτυξη όσο γίνεται περισσότερων ωοθυλακίων. Στόχος είναι να έχουμε το μέγιστο δυνατό αριθμό ωαρίων, με ταυτόχρονο βαθμό ωριμότητας, ώστε να προκύψουν όσο περισσότερα έμβρυα για να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας. Υπάρχουν διάφορα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών. Ο θεράπων ιατρός θα επιλέξει το κατάλληλο ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε περιστατικού. Σε όλη τη διάρκεια της διέγερσης γίνονται υπερηχογραφικοί έλεγχοι και ορμονικές μετρήσεις, με σκοπό να ελέγχεται η ανταπόκριση της ωοθήκης και να τροποποιείται η δόση του φαρμάκου, αν είναι απαραίτητο.
Β) Ωοληψία: Όταν τα ωοθυλάκια φθάσουν στο κατάλληλο μέγεθος, γίνεται η ωοληψία υπό αναισθησία. Στην κολπική κεφαλή του υπερήχου προσαρμόζεται κατάλληλη βελόνα με την οποία παρακεντούμε την ωοθήκη διαμέσου του κόλπου, και αναρροφούνται τα ωάρια, με τη βοήθεια αναρρόφησης
Γ)Γονιμοποίηση: Ταυτόχρονα με την ωοληψία ο σύζυγος δίνει σπέρμα. Ο εμβρυολόγος ,ανάλογα με το αίτιο της υπογονιμότητας ,θα κάνει απλή γονιμοποίηση (IVF) ή μικρογονιμοποίηση (ICSI).Η πρώτη γίνεται όταν δεν έχουμε πρόβλημα σπέρματος και τα ωάρια αφήνονται μαζί με τα σπερματοζωάρια, ώστε η γονιμοποίηση να προκύψει από μόνη της .Στην μικρογονιμοποίηση ,η οποία εφαρμόζεται όταν υπάρχει ανδρικός παράγων υπογονιμότητας, ο εμβρυολόγος χρησιμοποιώντας κατάλληλη πιπέτα εισάγει το σπερματοζωάριο μέσα στο ωάριο , προκαλεί δηλαδή ο ίδιος τη γονιμοποίηση.
Δ) Εμβρυομεταφορά: Τα έμβρυα που προκύπτουν από τη γονιμοποίηση καλλιεργούνται σε κατάλληλο καλλιεργητικό υλικό. Ελέγχεται η ποιότητά τους με συγκεκριμένα μορφολογικά κριτήρια και επιλέγονται τα καλύτερα. Η εμβρυομεταφορά γίνεται την 2η ή 3η ημέρα μετά την ωοληψία ,ενώ σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει την 5η ή 6η ημέρα (μέθοδος βλαστοκύστης).Ο αριθμός των εμβρύων που θα μεταφερθούν εξατομικεύεται για το κάθε ζευγάρι, με μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό 3 όταν η ηλικία της γυναίκας είναι μέχρι 40 ετών ή 4 για μεγαλύτερες ηλικίες. Η διαδικασία είναι απλή με τη χρήση λεπτού ατραυματικού καθετήρα και ανώδυνη (δε χρειάζεται αναισθησία ). Αν περισσέψουν έμβρυα καλής ποιότητας αυτά κρυοσυντηρούνται για επόμενη προσπάθεια.
E) Eμφύτευση: η εμφύτευση των εμβρύων στο ενδομήτριο γίνεται τις επόμενες από την εμβρυομεταφορά ημέρες .Στο διάστημα αυτό η γυναίκα συνιστάται να αναπαύεται Παράλληλα λαμβάνει ορμονική υποστήριξη με σκευάσματα από το στόμα. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας θα φανεί με μέτρηση β-χοριακής γοναδοτροπίνης στο αίμα 10-14 ημέρες μετά την εμβρυομεταφορά.
Η αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής εξαρτάται από διάφορους παράγοντες (αίτιο υπογόνιμοτητας, ηλικία κ.α.).Τα ποσοστά παγκοσμίως εκφράζονται σαν πιθανότητα εγκυμοσύνης ανά προσπάθεια και τα εγκυρότερα κέντρα παγκοσμίως δίνουν ποσοστά 25%-30% . Σαν συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι η εξωσωματική είναι μια πολύπλοκη μέθοδος που απαιτεί αρκετή αφοσίωση από την πλευρά της γυναίκας με την ψυχολογική υποστήριξη του συζύγου, η οποία όμως προσφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.